Jeśli chorujesz na cukrzycę i dbasz o poziom glukozy we krwi, być może zastanawiasz się, czy możesz bez obaw sięgać po egzotyczne owoce. Kaki, znany też jako persymona, wygląda kusząco i słodko smakuje, ale czy rzeczywiście jest bezpieczny przy insulinooporności lub cukrzycy typu 2? W tym artykule wyjaśniam, jak wygląda kaki indeks glikemiczny, co oznacza to w praktyce i czy ten owoc znajdzie miejsce w Twoim jadłospisie.
Co to jest kaki i dlaczego budzi wątpliwości u osób z cukrzycą?
Kaki to owoc pochodzący głównie z Azji, szczególnie popularny w Japonii, na Tajwanie i w Korei Południowej. Ma gładką, pomarańczową skórkę i wyglądem przypomina dużego pomidora. Jego miąższ jest niezwykle słodki, co naturalnie budzi niepokój u osób, które muszą kontrolować poziom cukru we krwi.
Z mojego doświadczenia jako dietetyk kliniczny wiem, że wielu pacjentów obawia się włączać do diety owoce o wyraźnym, słodkim smaku. I choć intuicyjnie słodkość sugeruje wysoki indeks glikemiczny, nie zawsze idzie to w parze z rzeczywistością.
Kaki indeks glikemiczny – jaka jest jego wartość?
Indeks glikemiczny (IG) to wskaźnik, który pokazuje, jak szybko dana żywność podnosi poziom glukozy we krwi w porównaniu do czystej glukozy (IG = 100).
W przypadku kaki indeks glikemiczny mieści się w przedziale:
– 50–55 dla dojrzałych owoców (IG niski)
– 65–70 dla bardzo dojrzałych lub przetworzonych owoców (IG średni)
Oznacza to, że w fazie pełnej dojrzałości kaki może mieć wpływ na poziom cukru we krwi, ale nie tak drastyczny jak np. arbuz (IG = 80) czy biały chleb (IG = 70–75). Jednak jak zawsze – diabeł tkwi w szczegółach.
Czy można jeść kaki przy cukrzycy? Ekspert odpowiada
Jako dietetyk specjalizujący się w dietach dla osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, często słyszę pytanie: „Czy mogę zjeść kaki?” Odpowiedź brzmi: tak, ale z umiarem i świadomością kilku zasad.
5 zasad jedzenia kaki przy cukrzycy:
1. **Wybieraj niedojrzałe lub lekko dojrzałe owoce.** Im bardziej miękki i słodki owoc, tym wyższy IG.
2. **Zjadaj z umiarem.** Jedna porcja to ok. ½ średniego owocu (ok. 70 g).
3. **Zawsze jedz kaki w towarzystwie białka lub tłuszczu.** Dzięki temu spowolnisz wchłanianie cukrów (np. kaki + jogurt naturalny).
4. **Nie łącz kaki z innymi owocami o średnim lub wysokim IG.**
5. **Unikaj kaki w formie suszonej lub dżemu.** Te wersje mają znacznie wyższy ładunek glikemiczny.
Dlaczego kaki mimo wszystko może być wartościowe?
Choć osoby z cukrzycą muszą zwracać uwagę na poziom glukozy w diecie, nie powinny unikać wszystkich owoców. Kaki to nie tylko naturalny cukier – to także:
– Źródło błonnika pokarmowego (głównie pektyn), który wspomaga trawienie i stabilizuje poziom glukozy
– Dostarczyciel antyoksydantów, takich jak beta-karoten i likopen
– Owoc bogaty w witaminę C, mangan i miedź – ważne dla układu odpornościowego i nerwowego
Badania opublikowane w czasopiśmie Journal of Nutritional Science (Kim & Yoon, 2019) sugerują, że związki polifenolowe zawarte w kaki mogą wykazywać działanie przeciwhiperglikemiczne, ograniczając działanie enzymów rozkładających węglowodany.
Ten słodki owoc nie taki straszny? Oto, co jeszcze warto wiedzieć
Zaskakujące może być to, że **w umiarkowanej ilości kaki może mieć miejsce w diecie cukrzyka** – podobnie jak truskawki, jagody czy grejpfrut. Klucz to kontrolowanie porcji i odpowiednie łączenie z innymi produktami.
Jeśli korzystasz z systemu wymienników węglowodanowych, to 100 g kaki to ok. 17–19 g węglowodanów przyswajalnych, czyli około 1,5 wymiennika.
Takiej ilości nie powinno się spożywać w oderwaniu od planu całodziennego żywienia. Najlepszy moment na zjedzenie kawałka kaki to **około 1–2 godziny po większym posiłku zawierającym białko i tłuszcz**.
Czy kaki może wspomóc kontrolę poziomu cukru? Odpowiedź nie jest jednoznaczna
Wciąż prowadzone są badania nad wpływem kaki na metabolizm glukozy. Niektóre z nich sugerują, że zawarte w nim substancje mogą poprawiać wrażliwość komórek na insulinę, ale nie są to efekty na tyle silne, by owoc uznać za działający terapeutycznie.
Nie traktuj więc kaki jak „superowocu dla cukrzyków”. Ale też nie traktuj go jak wroga. Pamiętaj, że:
– To naturalne źródło cukrów, ale też błonnika i antyoksydantów
– Można go włączyć do zdrowej i zbilansowanej diety w ramach tolerowanych wymienników
– Najważniejszy jest kontekst całodziennej diety i aktywności fizycznej
Podsumowanie: kaki indeks glikemiczny i jego znaczenie dla osób z cukrzycą
Kaki ma niski do średniego indeks glikemiczny (ok. 50–70), co oznacza, że **umiarkowane spożycie nie powinno prowadzić do gwałtownych skoków glukozy**. Kluczowa jest jednak porcja, stopień dojrzałości i towarzystwo innych składników odżywczych. Z jednego kawałka kaki nie trzeba rezygnować – warto go jednak dobrze „wkomponować” w plan posiłków.
Jeśli na co dzień stosujesz dietę diabetyczną, skonsultuj włączenie kaki z dietetykiem. Pomocny może być też dzienniczek glikemii – po zjedzeniu kaki zmierz poziom cukru po 60 i 120 minutach, by zobaczyć, jak Twój organizm reaguje.
Znasz inne tropikalne owoce, które budzą Twoje wątpliwości? Napisz w komentarzu – przyjrzę się im w jednym z kolejnych artykułów.
