Dla wielu osób kasza manna to smak beztroskiego dzieciństwa — gęsta, słodka zupa mleczna, którą z apetytem zjadało się na śniadanie lub kolację. Jednak jeśli chorujesz na cukrzycę, ten sentymentalny przysmak może nie być tak niewinny, jak się wydaje. Czy wiesz, że kasza manna ma wysoki indeks glikemiczny i może znacząco podnieść poziom glukozy we krwi? W tym artykule rozwieję wszelkie wątpliwości związane z tym produktem oraz podpowiem, jak rozsądnie włączyć (lub wykluczyć) go z diety diabetyka.
Kasza manna indeks glikemiczny – co musisz wiedzieć?
Kasza manna, znana również jako semolina, to produkt powstały z oczyszczonych ziaren pszenicy. Jest bardzo drobno mielona, ma jasny kolor i delikatny smak. Ale mimo niewinnego wyglądu, może stanowić wyzwanie dla gospodarki węglowodanowej osób z cukrzycą.
Dlaczego indeks glikemiczny jest tak ważny dla diabetyków?
Indeks glikemiczny (IG) to wskaźnik określający, jak szybko dany produkt podnosi poziom cukru we krwi po jego spożyciu. Produkty o wysokim IG powodują gwałtowne skoki glukozy, co może prowadzić do:
– trudności w kontroli poziomu cukru
– nadmiernego wyrzutu insuliny
– nagłych spadków energii i uczucia głodu
Dla diabetyków zalecane są produkty o niskim i średnim IG — zwykle poniżej 55. Tymczasem IG kaszy manny wynosi około 60–70, w zależności od sposobu przygotowania (źródło: Harvard Medical School, Glycemic Index Chart, 2022).
Dlaczego kasza manna ma wysoki indeks glikemiczny?
To, jak szybko dany produkt wpływa na glikemię, zależy od kilku czynników:
1. Kasza manna jest silnie oczyszczona — pozbawiona błonnika i otrębów, które spowalniają wchłanianie węglowodanów.
2. Składa się głównie ze skrobi łatwo przyswajalnej.
3. Zazwyczaj spożywana jest w formie gotowanej, często z dodatkiem mleka lub cukru, co dodatkowo zwiększa jej IG.
To właśnie błonnik i struktura ziaren działają jak „zabezpieczenie”, które spowalnia wzrost poziomu glukozy. W kaszy mannej tego po prostu brakuje.
Czy kasza manna musi zniknąć z diety osoby z cukrzycą?
Nie musi — o ile podejdziesz do tematu świadomie. Jako dietetyk, pracujący na co dzień z osobami chorującymi na cukrzycę typu 2, często słyszę pytania: „Czy naprawdę muszę rezygnować ze wszystkiego, co lubię?” Otóż nie. Kluczem jest rozsądny wybór i dobre połączenia składników.
Czy kasza manna może być mniej groźna, jeśli podamy ją inaczej? Sprawdź, co mówi nauka.
5 sposobów na obniżenie wpływu kaszy manny na glikemię
Jeśli chcesz czasem sięgnąć po kaszę mannę i nie zaszkodzić swojemu poziomowi cukru, zastosuj poniższe wskazówki:
1. Wybieraj wersję pełnoziarnistą – jeśli dostępna, zawiera więcej błonnika.
2. Łącz z białkiem i tłuszczem – np. dodaj łyżkę masła orzechowego lub garść orzechów.
3. Ogranicz porcję – zamiast pełnego talerza, spróbuj 2-3 łyżki jako dodatek do dania.
4. Nie dosładzaj! – nawet miód przy cukrzycy potrafi wyrządzić spore szkody.
5. Spożywaj rano – organizm lepiej radzi sobie z metabolizmem węglowodanów we wcześniejszych godzinach dnia.
Kiedy naprawdę unikać kaszy manny?
W niektórych przypadkach specjaliści diabetolodzy zalecają całkowite unikanie pokarmów o wysokim IG. Dotyczy to szczególnie:
– osób z cukrzycą typu 1 z trudną do wyrównania glikemią
– pacjentów w okresach zwiększonego stresu lub infekcji
– ciężarnych z cukrzycą ciążową
W takich przypadkach warto sięgnąć po alternatywy o niższym IG, jak np.:
– kasza gryczana (IG ok. 50)
– płatki owsiane górskie (IG ok. 55)
– komosa ryżowa, czyli quinoa (IG ok. 53)
Kontrowersyjna prawda: czy „zdrowe” dania z kaszy manny są bezpieczne?
W ostatnich latach trend „zdrowych wersji klasyków” doprowadził do powstania wielu przepisów typu: pudding z kaszy manny z chia, kasza manna z mlekiem migdałowym i ksylitolem czy „fit” deser na jogurcie. Brzmi zdrowo, ale niekoniecznie oznacza niską glikemię.
Pamiętaj, że nawet jeśli zamienisz cukier na erytrytol, błyskawiczne wchłanianie skrobi z kaszy manny nadal pozostaje problemem. Takie danie, choć bezpieczniejsze, nadal może prowadzić do niewielkich, ale znaczących skoków poziomu cukru.
Co mówią badania naukowe?
Według badania opublikowanego w czasopiśmie „Diabetes Care” w 2021 roku, produkty o wysokim IG spożywane regularnie wiążą się z większym ryzykiem pogorszenia metabolizmu glukozy u osób z cukrzycą typu 2.
Profesor Walter Willett z Harvard School of Public Health podkreśla, że: „nawet drobne różnice w ładunku glikemicznym diety mogą z czasem prowadzić do powikłań metabolicznych”. Dlatego świadomość przy wyborze posiłków to klucz do zdrowia i lepszych wyników.
Lubisz smak dzieciństwa? Zrób to mądrze – nie ryzykuj wyrzutu glukozy
Kasza manna ma swoje miejsce w polskiej kuchni i trudno z niej całkowicie zrezygnować. Nie oznacza to jednak, że nie możesz znaleźć rozsądnego kompromisu między smakiem a zdrowiem.
Rozważ:
– ograniczenie ilości i częstotliwości jej spożycia
– zastąpienie jej w podobnych daniach alternatywnymi kaszami
– świadome komponowanie posiłków o niższym ładunku glikemicznym
Pamiętaj: nie musisz całkowicie odrzucać ulubionych dań – edukacja żywieniowa i wybór odpowiednich metod przygotowania mogą sprawić, że nawet kasza manna nie będzie wrogiem Twojej glikemii.
Podsumowanie
Kasza manna to produkt o wysokim indeksie glikemicznym, który może prowadzić do skoków cukru we krwi – szczególnie groźnych u osób z cukrzycą. Choć nie trzeba jej całkowicie eliminować, warto mocno ograniczyć jej spożycie i mądrze łączyć z innymi składnikami. Jeśli już się na nią zdecydujesz, zastosuj metody obniżające IG posiłku. Twoje zdrowie zależy od codziennych wyborów — zadbaj, by były świadome.
Chcesz dowiedzieć się więcej o produktach bezpiecznych dla diabetyków? Sprawdź nasz artykuł o: „Zboża o niskim IG, które naprawdę pomagają ustabilizować cukier”.
